Abstract:

Bir ülkede üretilen ürünlerin karmaşıklık düzeyinin artması, uluslararası ticarette ülkenin rekabetçiliği ve elde ettiği katma değeri arttıran önemli bir unsurdur. Türkiye yoğunlukla orta düşük ve düşük teknoloji düzeyinde ihracat yapmaktadır. Çalışmada ekonomik karmaşıklık endeksinin orta sıralarında yer alan Türkiye’nin dış ticaret kompozisyonundaki ürün karmaşıklığının ve niteliğinin artmasının dış ticaret hadlerine etkisinin analiz edilmesi hedeflenmiştir. Bunun yanı sıra Türkiye’nin ihracat üretiminde kullanılan ithal hammadde ve ara mamul girdisinin yoğun olması sebebiyle ithalat değişkenin de dış ticaret hadlerine etkisinin analiz edilebilmesi için modele dâhil edilmiştir. Çalışmada 1995-2015 yıllık verileri kullanılarak Türkiye Ekonomik Karmaşıklık Endeksi (Economic Complexity Index, ECI) ve ithalat değişkenlerinin dış ticaret hadleri üzerindeki etkisi Zivot ve Andrews (1992) yapısal kırılmalı birim kök testi ve Johansen Eşbütünleşme Testi (1990)  ile analiz edilmiştir. Çalışma sonuçları; ekonomik karmaşıklık endeksi ile dış ticaret hadleri arasında istatistiksel olarak anlamlı pozitif, ithalat ile dış ticaret hadleri değişkeni arasında ise negatif ilişki olduğunu göstermektedir. 

Keywords: