Abstract:

Neoklasik realizm, uluslararası ilişkiler disiplininintemel uygulama alanlarından birisi olan dış politika analizi konusunda yeni ve bütüncül bir yöntem ortaya koymaktadır. Buna göre, uluslararası sistemin devletlerin dış politikaları üzerindeki baskısı, ilgili devletin yerel dinamiklerine bağlı olarak değerlendirilmekte ve dış politika stratejileri bu değerlendirme neticesinde belirlenmektedir. Böylelikle aynı uluslararası ortam içerisinde devletlerin birbirlerinden farklı dış politika uygulamaları gerçekleştirmelerinin nedenleri kuramsal bir bütün içerisinde açıklanabilmektedir. Bu çalışmada, İkinci Dünya Savaşı gibi sistemik baskıların net bir biçimde gözlemlenebildiği bir uluslararası gelişme karşısında Türkiye’nin yerel dinamiklerinin etkisiyle bu baskıları nasıl dış politika stratejilerine dönüştürdüğü neoklasik realizmin bakış açısından analiz edilmektedir. Bu bağlamda neoklasik realist dış politika analizi bağımsız değişkenlerin (sistemik baskılar) ara değişkenler (karar alıcıların algıları ve yerel dinamikler) vasıtasıyla bağımlı değişkene (dış politika stratejileri ve çıktıları) dönüştürüldüğü bir model olarak açıklanmakta ve bu model İkinci Dünya Savaşı sırasındaki Türk dış politikasına uygulanarak, örnek olay değerlendirmesiyle test edilmektedir. Sonucunda da savaş dışında kalmayı temel strateji olarak belirleyen Türkiye’nin hem bu stratejinin benimsenmesinde hem de uygulanmasında yerel dinamiklerinin belirleyiciliği gösterilmektedir.

Keywords: