Abstract:

Çeşitli faktörlerin denetimi altında meydana gelen heyelanlar, Dünya’da olduğu gibi Türkiye’de de önemli doğal afetlerden biridir. Son yıllarda bu afetin etkisini asgari düzeye indirmek amacıyla duyarlılık haritaları üretilmeye başlanmıştır. Bu uygulama için birçok yöntem geliştirilmiş ve kullanılmıştır. Bu yöntemler özellikle CBS (Coğrafi Bilgi Sistemleri) tabanlı olarak tasarlanmıştır. Böylece heyelan oluşumuna neden olan bütün faktörler daha sistemli ve pratik bir şekilde analiz edilebilmektedir. Son zamanlarda heyelan duyarlılık çalışmalarında CBS’ye dayalı sezgisel yaklaşımlar kullanılmaktadır. Bu yaklaşımlardançok tercih edileni AHS (Analitik Hiyerarşi Süreci) yöntemini içeren modellerdir. Bu çalışmada CBS tekniklerine dayalı bir şekilde AHS yöntemi kullanılarak Tekirdağ ilinin heyelan duyarlılık analizinin yapılması amaçlanmıştır. Çalışma heyelan oluşma potansiyelinin ve etkisinin yüksek olduğu idari bir ilin sınırı dahilinde yapıldığı için önemlidir. Ayrıca bu tür çalışmaların Türkiye’de yer seçimi ve planlamalar için oldukça önemli olduğu düşünülmektedir. Çalışmada farklı kaynaklardan elde edilen çeşitli türden materyallerden ve CBS temelli AHS yönteminden yararlanılmıştır. Elde edilen bulgulara göre Tekirdağ ilinde heyelan oluşma potansiyelinin orta derecede olduğu anlaşılmıştır. Bilhassa il alanının yarısında fazlasının (% 51.5) orta heyelan tehlikesi altında olduğu tespit edilmiştir. Heyelan tehlikesi daha çok eğim değerlerinin yüksek olduğu dağlık ve yamaç arazilerde izlenmektedir. Sonuçta idari sınırlara göre heyelan duyarlılık haritalarının hazırlanmasında CBS temelli AHP yönteminden yararlanılabileceği tasdik edilmiştir. Bu tür haritalar yer seçimi amaçlı yapılacak planlamalarda kullanılabilir.

Keywords: