Özet:

Asırlar boyunca yaşanan büyük tarihsel olaylar toplumları sosyal, ekonomik ve kültürel açıdan derinden etkilemiştir. Toplumların yaşam biçimini değiştiren bu gelişmeler, sanatın gelişimini de yönlendirip biçimlendirmiştir. Dolayısıyla toplumun sosyal, ekonomik ve kültürel özelliklerini yansıtan sanat yapıtları önemli tarihsel olayların izlerini de taşımaktadırlar. Bütün Avrupa’yı etkileyen I. Dünya Savaşı, her önemli tarihsel olay gibi birçok ülkede resim sanatında yerini almıştır. Savaş Avrupa’nın geniş coğrafyasını sardıktan sonra tema olarak birçok sanatçı tarafından eserlerinde işlenilse bile, savaşın yaratığı travmalar ile birlikte içerik ve biçimsel açıdan farklılıklarla sanat eserlerine yansımıştır. Sanat evrensel bir dili olmasına rağmen her toplumun kültürel yapısına göre biçim, ışık, renk veya malzeme unsurlarıyla ifade yolu bulmaktadır. Kurgu, kompozisyon ve renk seçiciliğinde sanatçıların yaşadıkları travmatik boyut, kültürel farklılıklar ve bireysel üslup rol oynamıştır. Toplumsal gerçekçilik doğrultusunda çıkmış olan her iki sanatçı ayrı bakış açıları ile savaşın gerçeklerini farklı bir eleştirel tavırla yorumlamış ve yeni bir kurgu içinde vermiştir. I. Dünya Savaşı’nın merkezinde yaşamış olan Alman sanatçısı Otto Dix, bu konuyu bir çok resimlerinde sergilemiştir. Bu yazıda incelenecek olan eserler Otto Dix’in “Savaş” adlı poliptik formundaki resmi ile, dağılmakta olan Osmanlı İmparatorluğu’nun bir sanatçısı olan Mehmet Ruhi Arel’in “Çanakkale Savaşı” adlı triptiğidir. İçerik ve biçimsel açıdan her iki yapıt karşılaştırılıp analiz edildikten sonra farklılıkları ortaya konulmuştur.   

Anahtar Kelimeler: