Özet:

Bu makalede Aristoteles’in Peri Hermeneias (Yorum Üzerine) adlı eserinin çok tartışılan 9. bölümü üzerine bir değerlendirme ve yorum çalışması yapılmıştır. Kiplik mantığının temellerinde yer alan bu bölüm önermelerde zaman da söz konusu olduğunda klasik bir biçimde doğru ya da yanlış değerinin önceden iki seçenekli olarak belli olması gibi bir durumun olamayacağını sergilemektedir. Bu anlamda olaylar ve önermeler açısından da çelişmezlik ilkesinin yine klasik anlamıyla işlemediği ortaya konmaktadır. Bu tür zamansal önermeler zorunlu, olanaklı, olanaksız ve olumsallık kipleri içinde doğruluk değerlerini alabilmektedir. Geleceğe yönelik önermelerde olanaklılık ve olumsallık söz konusu olduğu için bir belirsizliğe, rastlantıya açık olmakta ve seçime de dayalı olarak gelecekte doğruluk değerlerini kazanmaktadırlar. Eğer tüm olaylar ve önermeler çelişki ilkesi gereği önceden zorunlu bir olma ya da olmama ile zorunlu bir doğru ya da yanlış olma durumuna tabi olurlarsa bu bir fatalizmi doğuracaktır. Fatalizmden kaçınmak isteyen ve böylece insana seçim olanağını da tanıyan Aristoteles geleceğe yönelik tekil önermelerde zorunluluk yerine olanaklılığı temele almıştır

Anahtar Kelimeler: