Özet:

Bu araştırmanın amacı merkezi sınavların, ortaöğretim kurumlarının kültürüne yansımalarını kültürel biçimler, değerler ve temel varsayımlar düzeylerinde; davranışlar, iç paydaşlarla ve çevre ile ilişkiler boyutlarında yönetici, öğretmen ve veli görüşlerine dayanarak belirlemektir. Araştırmada, nitel araştırma yöntemlerinden bütüncül çoklu durum deseni seçilmiştir. Araştırmanın verileri altı farklı okuldan yirmi dört kişiyle gerçekleştirilen görüşmelerden elde edilmiştir. Merkezi sınavlarla ilgili gerçekleşen son değişiklikleri de kapsayacak biçimde merkezi sınavların okulun amaç ve hedefleri, yönetim anlayışı, okuldaki başarıya yönelik değerler, yönetici-öğretmen-öğrenci ilişkileri, okul-çevre ilişkileri üzerindeki etkilerine ilişkin sorular yöneltilmiştir. Betimsel analiz yöntemiyle çözümlenen verilerden elde edilen bulgular merkezi sınavların meslek liseleri dışındaki ortaöğretim kurumlarında rekabet kültürü meydana getirdiğini ve bu durumun okullardaki öğrencilerin ruhsal durumlarına ve davranışlarına yansıdığını göstermektedir. Öğretmenlerin üzerinde baskı ve stres oluştuğu, öğretmenlerin öğretim ve ölçme-değerlendirme süreçlerini merkezi sınavlara uyumlu hale getirdiği, kendilerini yorgun hissettikleri anlaşılmaktadır. Çok sayıda öğrencinin temel liselere geçiş yaptığı, okulda açılan destekleme ve yetiştirme kurslarında dershanelerin model alındığı ifade edilmektedir.  

Anahtar Kelimeler: