Abstract:

19. yüzyılda Osmanlı Devleti’ni modernleştirmek için yapılan yenilikler özellikle Osmanlı kadınının hayatında önemli gelişmeleri de beraberinde getirmiştir. Dönemin aydınları yazılarında Osmanlı’nın geri kalmışlığına çözüm yolu olarak eğitimli bir nesil yetiştirmeyi tartışmaktaydı. Genel kabul gören görüş aile kurumunun temeli olan ve çocuk yetiştiren kadının, eğitimli ve kültürlü olmasının topluma fayda sağlayacağıydı. Bu fikirden hareketle 1860’ların sonlarından itibaren kadınlara ve çocuklara yönelik müstakil gazeteler yayımlanmaya başladı. 1875’te yayımlanmaya başlayan Âyîne hem kadınlara hem de çocuklara yönelik bir dergi olması açısından ayrı bir yere sahiptir. Derginin hedef kitlesi Müslüman kadınlar ve çocuklar olmasından dolayı yayımlanan yazılarda kadının eğitimi, vazifeleri, aile ilişkileri, çocuk terbiyesi ve çocuk eğitimine yer verilmiştir.Bu çalışmada Âyîne’de yer alan yazılar içeriklerine göre sınıflandırılarak dönemin kadın algısı ve toplumda kadının konumu, çocuk terbiyesi, çocuklara kazandırılmak istenen ahlâki değerler ve bu amaçla izlenilen yöntemler incelenmiştir. Ayrıca Avrupa’nın etkisiyle toplumda özellikle kadınların hayatında görülen değişim ve gündelik hayata dair bilgilere dergide yayımlanan yazılar ve okuyucu mektupları ışığında yer verilmiştir.

Keywords: