Özet:

Bir insanın; sayıca, anlamca ve türce fazla kelimelere, kavramlara vakıf olması ve bu kelimeleri günlük hayatta gerektiğinde rahatlıkla kullanabilmesi, o kişinin tasavvur ile hayal dünyasının, kavrama ile anlama gücünün derinliğini ve zenginliğini gösterir. İnsanın bu vasfı, dış ve iç dünyadaki varlıkları, durumları ve olayları, daha canlı ve etkili bir şekilde tasavvur, tahayyül ve muhakeme etmesini sağlar. Böyle insanlar bilgili, yaratıcı, hoş sohbet, anlayışlı ve duyarlı insanlardır. Bir insanın zengin kelime hazinesi, kişinin kavram ve idrak boyutunun, düşünce ufkunun gelişmesine, sanat ve edebiyat zevkinin oluşmasına da katkı sağlar. Kelime hazinesi ve söz varlığının belirlenmesine yönelik olarak yapılan araştırmalar, dilin kullanım zenginliğini ve anlatımda tercih edilen dil unsurlarını yansıtması bakımından önemlidir. Alanyazın tarandığında, Türkiye’de gerek belli grupların kelime hazinesinin gerekse yazılı kaynakların söz varlığının tespit edilmesine yönelik birçok çalışmanın yapıldığı görülmektedir. Bu çalışmada, Gazi Üniversitesi Vakfı Özel Anadolu Lisesi öğrencilerinin kelime hazinesinin derlem tabanlı incelenmesi amaçlanmaktadır. Öğrencilerin yazılı anlatımlarında kullandıkları kelimeler ve bu kelimelerin sıklıkları derlem programından elde edilen nicel verilerin analizi sonucunda tespit edilmiştir. Elde edilen veriler, Gazi Üniversitesi Vakfı Özel Anadolu Lisesi öğrencilerinin yazılı anlatımlarında, tatmin edici düzeyde toplam ve tekil kelime kullandıklarını göstermektedir. Kelime kullanım sayılarında, cinsiyet değişkeni açısından farklılık bulunmamakta, bununla birlikte kız öğrencilerin kelime çeşitliliği ve anlatım zenginliği yönünden erkek öğrencilere göre daha başarılı oldukları dikkat çekmektedir. Ayrıca öğrencilerin sık kullandıkları kelimelerin, daha önce yapılan çalışmalarda oluşturulan kelime listeleriyle belli oranlarda örtüştüğü belirlenmiştir. 

Anahtar Kelimeler: