Özet:

Kur’an-ı Kerim, klasik Türk edebiyatının temel kaynaklarından biridir. Türkçe satır arası Kur’an çevirileriyle başlayan bu ilgi; ayet, sure ve Kur’an tefsirleriyle devam eder. Kur’an-ı Kerim’de zengin bir çağrışım imkânı yakalayan bu edebiyatta, Kur’an ayetleri telmih ve iktibas yoluyla kullanılır. Kur’an’da geçen birçok kıssaya telmih yoluyla yer verildiği gibi bu kıssalar birçok edebî türe de kaynaklık eder. Ayrıca Kur’an’ın kendisi bir edebî teşbih unsuru olarak birçok benzetmeye konu olur.  Sayıları sınırlı da olsa Kur’an’daki sure ve ayetlerin tercüme ve tefsirlerini ihtiva eden ya da Kur’an surelerinin isminin nazmedildiği manzumeler de kaleme alınmıştır. Sure isimlerinin nazmedildiği manzumelerde sure adlarının ezberlenmesini kolaylaştırmak ve surelerin sahip oldukları bir takım hususiyetleri kavratmak hedeflenirken tercüme ve tefsirlerde sure ve ayetlerin faziletlerinin anlaşılması hedeflenmiştir. Bu tarz eserlerin büyük çoğunluğu, Kur’an’ın bütününden ziyade Kur’an’daki bazı sure ve ayetlerin faziletlerine hasredilmiştir. Diyarbakır Ziya Gökalp Yazma Eser Kütüphanesi 516 numarada Medhu Kur’âni ‘Azîmi’ş-şân ve bihi nesta‘în başlığıyla kayıtlı olan şiir, bütün olarak Kur’an’ın faziletlerinden söz eden methiye türünde bir manzumedir. 52 dörtlükten müteşekkil bu manzume, sadece belirli sure ya da ayetlerin değil, bir bütün olarak Kur’an’ı Kerim’in faziletlerinden söz etmesi yönüyle ehemmiyetlidir. Kur’an-ı Kerim’i tercüme ya da tefsir etmeye dönük olmayan bu manzumede, doğrudan Kur’an’ın faziletlerinden, okunma adabından, şefaatinden, Kur’an okumanın ve öğretmenin ecrinden, hükümlerine riayet etmenin ehemmiyetinden söz edilir. Bu çalışmada Medhu Kur’âni ‘Azîmi’ş-şân ve bihi nesta‘în isimli manzume tanıtılacak ve şiirin çeviri yazılı metni verilecektir.

Anahtar Kelimeler: