Özet:

Amaç- İşletmelerin maddi duran varlıklardaki yatırımları ve bu varlıklara ilişkin, dönem sonunda defter değerlerinin belirlenmesi için yapılan amortisman işlemlerinin doğruluğu ve işlemlerinin etkileri, finansal tablo kullanıcılarının doğru ve gerçek bilgilendirilmeleri açısından önemlidir. Bu çerçevede çalışmanın amacı Türkiye Muhasebe Standardı 16 (TMS 16) ile mevcut Vergi Usul Kanun’unda (VUK) yer alan hükümlerin amortisman konusundaki yaklaşımlarını inceleyerek amortisman oranında, amortisman süresinde, amortismana tabi değerin belirlenmesinde, amortisman yönteminde ve amortisman ayırmada benzer ve farklı yönlerini ortaya koymaktır. Çalışmamızda ayrıca 2018 den itibaren uygulama zorunluluğu getirilen Büyük ve Orta Boy İşletmeler için Finansal Raporlama Standardın (BOBİ FRS) da, konuyla ilgili açıklamalara da yer verilmiştir. Yöntem- Türkiye’deki Vergi Usul Kanunu ve uygulanmakta olan muhasebe standartları çerçevesinde amortisman yöntemleri ve bu yöntemlerin amortisman giderlerini hesaplama biçimleri incelenmiştir. Bulgular- Hem Vergi Usul Kanunu’nda hem de standartlarda amortisman yöntemlerinin isim benzerliği olmasına rağmen hesaplamalardaki faydalı ömür, kalıntı değeri, bir maddi duran varlığın bütün olarak değil de parçalara ayrılarak amortisman uygulaması yapılabileceği ve amortismana tabi tüm varlıklara farklı bir biçimde kıst amortisman uygulaması yapılabileceği tespit edilmiştir. Ayrıca standartlardaki “üretim miktarı yöntemi”, Vergi Usul Kanunu’nda da yer almamaktadır. Sonuç- Gerçeğe uygun olarak hazırlanması gereken Finansal Raporlama Standartlarını ilk defa uygulayacak işletmelerde ve özellikle çok fazla sayıda maddi duran varlığa sahip üretim işletmelerinde bazı güçlüklerle karşılaşılabilir. Bu güçlüklerden bazılarını varlığın kalıntı değerinin hesaplanması ve azalan bakiyeler yönteminin uygulanması olabilir. Bu nedenle, bu tür işletmelerin amortisman hesaplamalarında normal amortisman yöntemini seçmelerinin daha doğru olacağı görüşündeyiz.

Anahtar Kelimeler: