Abstract:

Çakıcı Mehmet Efe romanı 1934 yılında İzmir Ticaret Postası Gazetesi’nde tefrika halinde yayımlanmıştır. Roman, Çakıcı Mehmet Efe hakkında yazılan ilk roman olması ve dönemin sosyal, siyasal ve kültürel özelliklerini yansıtması açısından önemlidir. Çakıcı Mehmet Efe’nin yaşadığı Ege köylerinde yapılan derleme çalışması üzerine kurgulanan romanda, vaka örgüsüyle ilgili ansiklopedik bilgiler ve fotoğraflar da bulunmaktadır. Çakıcı Mehmet Efe hakkında bir romanı bulunan Yaşar Kemal de bu romanın Çakırcalı üstüne yazılmışilginç kitaplardan bir olduğunu ifade etmektedir. Romanın bir başka özelliği de Ege’de eşkıyalık ve Çakıcı Mehmet Efe hakkında yapılan akademik çalışmalarda kaynak olarak kullanılmasıdır. Bu çalışmanın temel amacı Çakıcı Mehmet Efe’nin soylu eşkıya tipojisine uyan ve aykırı düşen karakter özelliklerini tespit etmektir. Nitel araştırma metodunun uygulandığı çalışmada elde edilen bulgular, reel tarihî kaynaklarla karşılaştırılmıştır. Yapılan araştırma sonucunda Çakıcı Mehmet Efe’nin soylu eşkıya tipolojisiyle örtüşen vasıflar taşımakla birlikte zamanla bu vasıfları yitirdiği tespit edilmiştir. İçlerinde çocuk, kadın ve askerlerin de bulunduğu binden fazla insanı acımasızca öldüren Çakıcı Mehmet Efe’nin Türk romanlarında, sinemalarında ve tiyatrolarında saygıyla ve övgüyle anlatılması bir eleştiri konusudur. Cumhuriyet’in ilk yıllarından beri devam eden bu olumlu algının yeniden değerlendirilmesi önem arz etmektedir.

Keywords: