Özet:

Edebiyat, yaşadığı dönemde sosyal hayatın izlerini taşır ve çeşitli şekillerde yansıtır. Şair, farkında olsa da olmasa da zamanın etkisinde kalır. Dîvân şiirimiz de toplumun duygu ve düşünce yapısını, bu toplumda meydana gelen ilerleme ve gerilemeleri terennüm etmiştir. Eski medeniyetimizin mahsulü olan Dîvân şiirinde, Fars ve Arap kültürlerinin etkisinin yanında kendi kültürümüzün büyük bir yeri ve önemi bulunmaktadır. Karşılaşılan her imaj, bizi bu kültüre götürür, içerisinde yer alan gizli bir yaşayış ve düşünüş tarzına ulaştırır. Beyitlerde mecaz ve teşbihlerin ardında yaşanılan dönemin bütün izlerini bulabiliriz. Bu makale ile Ahmet Paşa, Necâti Bey, Hayâlî, Fuzûlî ve Bâkî divanlarına göre meyvelerin ele alınışı, yüklenen anlamlar ve meyve etrafında şekillenen hayal unsurları karşılaştırmalı olarak sunularak XV.XVI. yy.ların önde gelen şairlerine göre bu yüzyıllarda meyveye olan bakış açısı ve yaklaşımlar ortaya konulmaya çalışılacaktır

Anahtar Kelimeler: