Abstract:

Bu makale konusu 17.-19. yüzyıllar arasına tarihlenebilen seramik buluntular, İzmir Roma Devlet Agorasında 1997’den 2006 yılına kadar aralıklarla sürdürülen ikinci dönem kazılarından ele geçmişlerdir. Sırlı üretimlerde yoğunluk Geç Osmanlı Dönemi tek renk sırlı açık kaplara aittir. Az sayıda baskı bezeklilerin dışında çoğu özensiz işçilik gösterir. Dimetoka, Ganos, İstanbul Eyüp ve Edirne, Aphrodisias, Milet gibi üretim merkezlerinden örneklerle karşılaştırılması gereken bu buluntuların form ve hamur tasniflerinin yapılması uzun süreli bir çalışmayı gerektirir. En belirgin üretimler ise Çanakkale üretimi seramikleridir. İstanbul Saraçhane, Atina Agorası, Girit ve Kıbrıs’taki bazı arkeolojik alanlarda olduğu gibi, Çanakkale üretimlerinin Geç 17. yüzyıldan 20. yüzyıl ortalarına kadar üretilen hemen hemen her çeşidi İzmir Agorasından da ele geçmiştir. Ancak burada hem form hem de bezeme repertuarı bakımından yeni örnekler de gözlenmektedir. Oldukça organize geniş bir deniz ticaret ağı ile dağıtımının yapıldığı anlaşılan Çanakkale seramikleri, diğer ithal seramikler gibiİzmir limanı aracılığı ile kente gelerek halen çevresinde ticaretin ve alışverişin sürdüğü eski Roma Devlet Agorası harabesi içinde pazarlanmışlardır. Panaztepe (Menemen) ve Demre kazı buluntularının gösterdiği gibi sadece ana merkezlerde değil limanların periferisindeki köy ve kasabalara kadar ulaşmışlardır. Kütahya seramiklerinde ise yoğunluk 18. yüzyıl fincanlarına aittir ve bunlar çok zengin bir koleksiyon oluşturmaktadırlar. Olasılıkla Eyüp üretimi olabilecek sırlı ve sırsız buluntular da 18. ve 19. yüzyıllara ait olmalıdır. 17.-19. yüzyıl Avrupa seramik buluntuları arasında ise yoğunluk İtalyan Mayolica, Pisa, Albisola üretimleri ile özellikle farklı damgalar taşıyan serigraf baskılı İngiliz earthen-ware porselen üretimlere aittir.

Keywords: