Özet:

Dönüştürücü öğrenme, bireyin deneyimleme ile ikileme düşmesi, bu ikilemi eleştirel yansıtma ve akılcı konuşmanın izlemesi (Taylor, 1998, s. 15) ve bireyin başından geçeni daha iyi yorumlayabilmesi, yaşamına uygun hale getirebilmesi için anlamlı bakış açılarını tekrar düzenlemesi sürecidir (Cranton, 1994, s. 22). Dönüştürücü öğrenmenin amacı, bireyin davranışlarının temelini oluşturan güncel varsayımlarını sorgulamalarına yardımcı olmak ve eğer istiyorlarsa bunları değiştirmektir (Christie, Carey, Robertson, & Grainger, 2015, s. 11). Her birey dünyayı anlama ve algılamada bakış açılarına sahiptir. Yabancı dil öğrenmede de yabancı dil öğrenme sürecinde önemli rol oynayan dil öğrenmeye bakış açıları vardır ve bu bakış açıları yabancı dil öğrenme ile dönüştürücü öğrenme arasında kendiliğinden oluşan bir bağlantı kurmaktadır (King, 2000, s. 71). Bu çalışmanın amacı, alan yazında dönüştürücü öğrenme ile yabancı dil öğretimi konularında yapılan çalışmalardan elde edilen verilere dayanarak üniversitelerde yabancı dil öğretiminde dönüştürücü öğrenmeyi destekleyen etkinlikleri, dönüştürücü öğrenme ortamlarının özelliklerini ve dönüştürücü yabancı dil eğitimi ortamlarının sağlanmasında etkili olan uygulamaları belirleyip sunmaktır. Nitel olarak desenlenen bu çalışmada, veriler doküman incelemesi kullanılarak elde edilmiştir. Çalışmada, literatür taraması ile dönüştürücü öğrenme konusunda şimdiye kadar yapılmış kuramsal çalışmalar ile dönüştürücü öğrenmenin yabancı dil öğretilen sınıflarında uygulanmasına yönelik yapılan çalışmalar incelenmiş, dönüştürücü öğrenme ve dönüştürücü öğrenmenin temelini oluşturan öğrenme deneyimi, eleştirel yansıtma ve akılcı konuşma temaları açıklanmış ve yabancı dil öğretiminde dönüştürücü öğrenmeyi destekleyici ortamların oluşturulmasına yönelik kuramsal bilgilere yer verilmiştir. Yapılan literatür incelemelerine dayanarak, dönüştürücü öğrenmeyi destekleyen öğretim yöntem ve tekniklerinin üzerinde durulmuş ve dönüştürücü öğrenmenin yabancı dil sınıflarında alternatif bir model olarak kullanılmasına yönelik önerilerde bulunulmuştur. Çalışmada öne çıkan bazı bulgular şunlardır; yabancı dil öğretim ortamlarında, dikkatlice seçilmiş öğrencilerin ilgi alanlarına uygun temalar ile birden fazla bakış açsını kapsayan harekete geçirici bir konu kısa film, belgesel şeklinde izletilebilir, bir hikâye veya bir şiir ile okutulabilir. Bu yöntemlerin kullanılmasındaki asıl amaç, bireyin daha önceden bakmadığı bir bakış açısından olayları görüp anlamaya çalışmasına zemin hazırlamaktır. Yansıtıcı günlükler, eleştirel öz değerlendirme aracı olarak kullanılabilir. Öğrenciler rol canlandırma ile kendilerini başkalarının yerine koyabilir ve bu sayede farklı alternatiflere açık olma çabalarını güçlendirebilirler. İşbirliğine dayalı öğrenme etkinlikleri, grup çalışmaları, dönüştürücü öğrenme ortamlarına önemli katkılar sağlamaktadır. Öğrenciler değişmiş olan bakış açılarına ve varsayımlarına uygun davranışlarda bulundukları deneyimsel öğrenme projeleri düzenleyebilirler.

Anahtar Kelimeler: