Abstract:

Geleneksel maliyet yaklaşımları, geçmişte statik bir piyasa koşullarında ve piyasaya satıcıların egemen olduğu bir rekabet ortamında faaliyet gösteren işletmelerin ihtiyaçlarını karşılamak için geliştirilmiş ve bu rekabet ortamı için yeterli olmuşlardır. Ancak günümüz rekabet ortamı dinamiktir ve satıcıların piyasaya egemenliği eskisi kadar yoktur. Piyasada maliyet rekabeti oldukça yüksektir. İşletmeler günümüz rekabet ortamında daha etkili bir maliyet bilgisine ihtiyaç duymaktadırlar. Bu nedenle 1980’li yıllardan itibaren Faaliyet Tabanlı Maliyetleme, Sürece Dayalı Faaliyet Tabanlı Maliyetleme, Kısıt Temelli Muhasebe ve Kaynak Tabanlı Muhasebe gibi modern maliyet yaklaşımları, dinamik rekabet ortamında işletmelerin ihtiyaçlarını karşılamak amacıyla geliştirilmiştir. Modern maliyet yaklaşımlarından biri olan Faaliyet Tabanlı Maliyetleme yaklaşımı, bu günün ekonomisinde işletmelerin ihtiyaçlarına cevap verecek şekilde tasarlanmıştır.  Ancak çeşitli ampirik analizler modelin uygulanmasından beklenen faydaların tam anlamıyla elde edilemediğini ve uygulama düzeyinin beklenenden düşük kaldığını göstermektedir. Bunun nedeni, modelin uygulanmasında karşılaşılan davranışsal sorunlar olabilir. Çünkü davranışsal faktörler, yeni maliyet yönetim sistemlerinin başarıyla uygulanması için kritik öneme sahiptir. Bu açıdan bu çalışmada, Faaliyet Tabanlı Maliyetleme yaklaşımının başarıyla uygulanabilmesi için davranışsal yönetim muhasebesi açısından dikkat edilmesi ve uygulanması gereken unsurlar ortaya konulmaya çalışılmıştır.

Keywords: