Abstract:

Açık ekonomilerde, döviz kuru değişmelerinin özellikle ticaret dengesi, büyüme, enflasyon ve genel verimlilik seviyesi gibi makroekonomik göstergelere olan etkileri üzerine geniş bir literatür mevcuttur. İlgili çalışmalarda temel inceleme alanlarından biri, döviz kurlarındaki dalgalanmaların yurtiçi fiyatları değiştirip değiştirmediğini belirlemektir. Geçiş ya da yansıma etkisi olarak adlandırılan bu olası mekanizma, döviz kuru ayarlanmalarının küresel düzeyde bir denge sağlama aracı olduğu yönündeki önermelerin ampirik olarak iyi desteklenmesi nedeniyle de gittikçe önem kazanmaktadır. Söz konusu önermeden yola çıkarak hazırlanan bu çalışma, 1990-2015 dönemi için, yüksek-gelir grubundaki 19 OECD ülkesi örneğinde döviz kuru yansıma etkisinin olup olmadığını araştırmaktadır. Bu amaçla, i) tüketici fiyat endeksi, ii) toptan eşya fiyat endeksi ile temsil edilen üretici fiyat endeksi, iii) nominal efektif döviz kuru ve iv) sanayi sektöründe yaratılan katma değerin gayrisafi yurtiçi hasıla içindeki payı ile temsil edilen sanayi üretimi verilerini kullanarak, hem yapısal vektör otoregresif (VAR) hem de otoregresif dağıtılmış gecikme (ARDL) modelleri dengesiz panel veri analizi prosedüründe tahmin edilmektedir. Sonuçlar, döviz kurundaki değişmelerin yurtiçi fiyatlar üzerine olan etkilerinin anlamlı olduğunu, ancak bu etkilerin kısa ve uzun dönemde güçlü olmadığını ortaya koymaktadır. Ayrıca, teorik beklentilerle uyumlu nitelikte, yansıma etkisinin zamanla azalma eğiliminde olduğu belirlenmiştir. Çalışma, politika yapıcıların, birçok makroekonomik göstergeyle etkileşimde olan yurtiçi fiyat istikrarını sağlamak için, döviz kuru değişmelerini izleyen politika uygulamalarına yönelmelerinin gerekli olabileceğini ortaya koymaktadır.

Keywords: