Abstract:

Aylak Adam Yusuf Atılgan’ın ilk romanıdır. Bu romanıyla modern Türk edebiyatında önemli bir yere sahip olan Atılgan, romanda insanın kendi özüne, içinde yaşadığı dünyaya, üyesi olduğu topluma yabancılaşmış bireyi işler. Bir ismi bile olmayan roman kahramanı C. aykırı, uyumsuz, ötekileşmiş, toplumla çatışan huzursuz bir ruh haline sahiptir ve çağdaş insanın bireyselliğinin yok edilmesinden ve kendi öz benliğinden uzaklaşmayı dayatan koşulların altında yaşamaktan şikâyetçidir. C. yabancılaşmayı adeta alın yazısı edinmiş, tutkulu bir reddediş içindedir. Bu yabancılaşmanın kökeni ise Oidupus Kompleksiyle, uygar toplumdaki engellenmede aranmalıdır. Romanda annenin yerine geçen teyze figürü ve baba, C.’nin garip davranışlarının başlıca nedenleridir. Anneyle istenilen imgesel bütünlük kurulamamış, bunun karşısına ataerkil bir baba dikilmiş, gitgide yalnızlaşan bir çocuk figürü ortaya çıkmıştır. Bu çalışmada baba-oğul çatışması, yabancılaşma ve arayış, annenin önemi, babanın toplumsal düzene geçişteki rolü, ayna evresinin özne üzerindeki etkisi, narsisizm açıklanmaya çalışılarak roman üzerinden örnekler verilecektir. Roman, Freud ve Lacan’ın görüşleri etrafında incelenecektir.

Keywords: