Abstract:

İslam dünyasında, özellikle Osmanlı, Mısır ve Hint bölgesindeki yenileşme hareketleri ile ilgili pek çok araştırma yapılmıştır. Bu yenilenme hareketininönemli safhalarından birini de İdil‐Ural bölgesi teşkil etmektedir. Bugüne kadar akademik çalışmalarda genellikle bu bölgede yetişmiş olan modernist düşünürler üzerinde durulmuştur. Ancak bölgedeki dinî grupların, Orta Asya’nın klasik tarzda eğitim veren İslâm merkezlerine karşı gösterdiği bağımlılıklarını ilk kıran kişilerden biri olduğu bilinen ve bu bölgenin önde gelen ulemâsı tarafından bir müceddid olarak kabul edilen Kursavî’den fazla bahsedilmemektedir. Bu makalede onun kendi dönemindeki İslâm dünyasının bütününde yaşanan, gerek ilmî gerekse teknolojik gerilemeyi ve yeni gelişen fen bilimleriyle ilgili olarak ortaya çıkan taassubu bertaraf etmek için ne gibi yaklaşımlar sergilediğini, yeni problemlere karşı nasıl bir çözüm arayışı geliştirdiği ortaya koymaya çalışılacaktır.

Keywords: