Özet:

Ortadoğu ve Kuzey Afrika’da belenmedik değişimlerin meydana geldiği ve değişen dinamiklerin yeni meseleler doğurduğu bir atmosferde ortaya çıkan soru, tartışmalı siyasi kazanımları göz önünde bulundurulduğunda, yeni sosyo-politik atmosferin orta-uzun vadede sürdürülebilir olup olmadığıdır. Bu sorunun ele alınması noktasında domino teorisi konseptinin faydalı olacağı öngörülmüştür. Arap Baharı bağlamında domino teorisi tersine çalışmış ve otoriter rejimlerin gücü yeniden ele almasını sağlamış ve muhalif grupları belirli örneklerinde görüldüğü üzere saf dışı edilmesiyle mi sonuçlanmıştır? Lenin’den Eisenhower’a kadar domino, dominoların düşüşü ve bu düşüşün oluşturabileceği siyasi ve askeri zincirleme etki siyasi literatürde her ne kadar terminolojinin kullanımı popülerliğini zamanla yitirse de kendine bir yer bulmuştur. Öte yandan, tarihi tecrübe göstermektedir ki tüm popülaritesine karşın dominolar pek çok örnekte de birbiri ardına düşmemiş, aksine her düşen domino bir sonraki aktörün daha güçlü direnç oluşturma çabasını tetiklemiştir. Arap Baharı’nda gelinen noktada sürecin hangi ihtimali takip edeceği üzerinde soru işaretleri olmakla birlikte net olan nokta Türkiye’nin sürecin geleceği ve sürdürülebilirliğine etki etme noktasında potansiyeli ve isteği olduğudur. Bu durum öte yandan bir “ters domino” etkisinden etkilenen ve etkilenmeye devam edecek ülkeler listesinde Türkiye’nin üst sıralarda bulunmasını da beraberinde getirmektedir.

Anahtar Kelimeler: