Özet:

Klasik İslâm hukuk sisteminde kamu hukuku-özel hukuk ayırımına yer verilmediğinden, Batı hukukunda özel ve kamu hukuku alanına giren konular fıkıh kitaplarında “münâkehat” (aile hukuku), “muamelât” (borçlar, ticaret ve usûl hukuku), “ukûbat” (ceza hukuku) ana bölümleri altında veya tâli bölümler halinde ele alınıp incelenmiştir. Bununla birlikte, devletin esas teşkilât ve idaresiyle ilgili hükümleri konu alan müstakil çalışmalar yapılmıştır. Bu açıdan devlet başkanı, devletin esas teşkilatı, idarî, malî, kazâî yapısı ve isleyişiyle ilgili hükümlere el-ahkâmü's-sultâniyye denildigi gibi, bu terim, adı geçen konuları ele alan hukuk dalına ve ilgili bazı eserlere de unvan olmuştur.  Günümüze kadar gelmiş el-Ahkâmus-sultâniyye ismini taşıyan iki eser vardır ve her ikisi de aynı bölge ve aynı asırda yaşamış olan iki İslâm hukukçusuna aittir. Bunlarda birisi Şâfiî hukuçu Ebü'l-Hasen el-Mâverdî, diğeri de Hanbelî hukukçu Ebû Ya‘lâ el-Ferrâ’dır. Bu çalışmada yeri geldikçe Ebû Ya’la’nın eseriyle bazı mukayeseler yapılmış olmakla birlikte asıl asıl amaç Mâverdî’nin hayatı, ilmi kişiliği ve el-Ahkâmus-sultâniyye adlı eserini tanıtılmasıdır.  

Anahtar Kelimeler: