Abstract:

Bu çalışmanın amacı okullardaki dikey zorbalık olgusunun araştırılmasıdır. Araştırmada, okullarında görev yapan ve öğrenci tarafından zorbalığa maruz kalan öğretmenler belirlenmiş ve bu öğretmenlerle mülâkat yapılmıştır. Araştırma, nitel desende oluşturulmuştur. Nitel araştırma desenlerinden araştırmanın doğasına uygun olan ‘olgubilim deseni’ kullanılmıştır. Araştırmada veri toplama aracı olarak ‘standartlaştırılmış açık uçlu mülâkat’ kullanılmıştır. Verilerin çözümlenmesinde içerik analizi türlerinden ‘kategorisel analiz’ kullanılmıştır. Araştırma sonuçlarına göre öğretmenlere genellikle grup odaklı zorbalık yapıldığı, ortaöğretim öğrencilerinin daha çok onuncu sınıflarda zorbalık yaptığı ve öğrenci yaşının ilerlemesiyle bunun azaldığı, öğrencilerin aile yaşam ve değerlerinde sorun olduğu, medyanın, sanal dünyanın ve sosyal çevrenin zorbalığı tetiklediği, öğretmenlerin sırasıyla sözel, duygusal ve karma zorbalığa uğradığı belirlenmiştir. Zorbalığa maruz kalmanın nedenleri arasında öğretmenin ‘sınıf yönetimi’ yeterliğindeki sorunlar, öğretmenin kişiliği, cinsiyet açısından kadın öğretmenin zorbalığa maruz kalma oranının yüksekliği, sınıf ikliminin/atmosferinin bozulması ve özellikle derslerin sağlıklı işlenememesi, öğretmenlerin fiziksel ve psikolojik sağlığının bozulması araştırmanın önemli bulguları arasındadır. Öğretmenlere genelde etkili sınıf yönetimi özelde ise etkili başa çıkma yöntemlerini içeren destek sağlanması, görsel ve yazılı medyada zorbalıkla ilgili programlara yer verilmesi gibi birtakım öneriler getirilmiştir

Keywords: