Abstract:

Mantık Bilimini tarihte ilk defa Aristoteles (ö. m.ö. 322) kurmuştur. Belirli varlık alanlarına yönelik düşünce üretme yanında bizzat düşüncenin kendisini konu edinen ve düşüncenin tümel yasalarını ortaya koyan filozof Aristoteles’tir. Ancak daha önceki süreçte, mantık biliminin alt dallarıyla ilişkili bir takım temel soruların sorulup sorulmadığı açıklığa kavuşturulması gerekli bir problemdir. Fârâbî (ö. 950) Platon Felsefesi adlı çalışmasında Platon’un (ö. m.ö. 348) bazı eserlerini mantık biliminin bazı alt dalları ile ilişkilendirir tarzda yorumlamıştır. Fârâbî’ye göre Theaitetos’ta, İkinci Analitikler’de konu edilecek olan “bilgi”; Parmenides’te, Topika’da ele alınacak olan diyalektik araştırma; Sofist’te, Sofistik Çürütmeler Üzerine’de ayrıntılı bir şekilde incelenecek olan sofistik sanat; Gorgias’ta, Retorik’te tümel yasaları inşa edilecek retorik ikna sanatı; son olarak Ion’da, Poetika’da felsefî incelemeye tâbi tutulacak sözlü taklit sanatına yönelik bir takım ön araştırmalar ve sorularla karşılaşılmaktadır. Bu çalışmada Aristoteles’in Organon’unun beş kitabında kâmil bir şekilde ortaya koyduğu tümel teorilerin bazı kısımları ile ilgili olarak Platon’un bir takım ön araştırmalar yapmış olup olmadığı meselesi açığa kavuşturulmaya çalışılacak ve Platon’un çabaları klasik mantık tarihi açısından değerlendirilecektir.

Keywords: