Abstract:

Bu araştırma, yaşlı akrabasına bakım veren bireylerin bakım yüklerine çeşitli faktörlerin (bireyin demografik özelliklerinin, iletişim becerilerinin ve yaşlısının özbakım becerisinin) etki düzeyini incelemek amacıyla yürütülmüştür. Çalışmanın örneklem grubunu Konya ilinin üç merkez ilçesinden (Meram, Selçuklu, Karatay) tesadüfi örneklem yöntemi ile seçilen 115 bakım verici yaşlı birey oluşturmuştur. Elde edilen bulgularda örneklem grubunun yaşlısına bakım vermekten dolayı hissettiği bakım yükü ortalama 37.0 bulunmuş olup; ölçek puanının düşük olması (en az 0, en fazla 88 olması beklenir), yaşanılan sıkıntının düşük olduğunu göstermiştir. Bununla birlikte yaşlı bakım yükünün bazı faktörlere bağlı olarak artabildiği tespit edilmiştir: Örneğin, örneklem grubunun yaşlı bakım yüklerinin, bakımını üstlendikleri yaşlı bireyin bazı özbakım yetenekleriyle ilişkili olduğu belirlenmiştir. Özellikle yeme/içme (p<0.0001), giyinme/çeki düzen (p<0.01), tuvalete girme (p<0.01) ve yürüme-gezinme (p<0.0001) becerilerindeki yetersizlik düzeyi arttıkça, bakım verme yükünün daha çok hissedildiği bulunmuştur. Yaşlısına bakım verenin demografik özelliklerinin hissedilen bakım verme yükünün düzeyiyle ilişkisi incelendiğinde; örneklem grubundaki bireyler arasında yaşça küçük olanların, yaşça büyük olanlara göre bakım verme yükünü daha çok hissettikleri tespit edilmiştir (p<0.05). Ayrıca bakım yükü ile iletişim becerisinin negatif ilişkili olduğu; iletişim becerisi arttıkça, hissedilen bakım yükünün azaldığı ortaya çıkmıştır (p<0.05).

Keywords: