Özet:

Türk tarihinde demokratikleşmenin ilk somut adımı olan Tanzimat Fermanı (Tanzimat-ı Hayriye/Gülhane Hatt-ı Hümayun) yani “Hayırlı Düzenlemeler” ,3 Kasım 1839 tarihinde Sultan Abdülmecid tarafından ilan edilmiş. Sadrazam Mustafa Reşid Paşa tarafından ülke elçileri ve halk huzurunda Gülhane Parkı’nda okunmuştur. Bu belge, kişilerin devlet ile ilişkilerine hukuki yenilik getirmiş ve Türk modernleşmesi adına önemli bir dönemin başlangıcı olmuştur. 3 Kasım 1839 tarihinde ilan edilen dönemin ne zaman sona erdiği tartışmalıdır. Sadrazam Âlî Paşa’nın öldüğü 1871, Midhat Paşa’nın sürgüne gönderildiği 1877, Meclis-i Meb‘ûsân’ın kapatıldığı 1878 veya Düyûn-ı Umûmiyye İdaresi’nin kurulduğu 1881 gibi tarihler verilmiştir. Ancak 1878’de meclisin kapatılmasıyla dönemin sona erdiği genel olarak kabul edilmiştir. Tanzimat döneminin Türk modernleşmesi açısından önemi çok fazladır. Tanzimat dönemi pek çok alanda yenilikler getirmiştir. Fikir ve düşünce alanında getirdiği yenilikler ve dönemin fikir adamları oldukça önemlidir. Bu nedenle bu çalışmamızda; Tanzimat döneminin daha iyi anlaşılabilmesi için dönemin önemli fikir adamları incelenecektir. Dönemin fikir adamlarından; Ahmet Cevdet Paşa, İbrahim Şinasi Efendi, Sadık Rıfat Paşa, Ziya Paşa, Ali Suavi, Namık Kemal, Ahmet Mithat Efendi ve Şemseddin Sami fikirleri ve Tanzimat Dönemine katkıları açısından incelenecektir.

Anahtar Kelimeler: