Özet:

Bir meslek grubuna dâhil olup o mesleğin teknik detaylarıyla birlikte geleneklerini de öğrenmek için bir ustanın yanında çalışan çocuklara çırak denirdi. Çıraklar bu meslek gruplarının yanında gerek dini eğitim gerekse diğer eğitimlerden yoksun kalıyordu. Bu duruma çözüm arayan devlet adamları ilk defa II. Mahmut Dönemi’nden itibaren bazı tedbirler almıştır. Buna göre ailelerden çocuklarını temel dini bilgileri öğrenmeden ve ergenliğe girmeden bir esnafın yanına çırak olarak verilmemesi isteniyordu. 1858 yılında çıkarılan bir kanunla ise ilköğretim zorunlu hale getirilerek 6 yaşına gelinceye kadar herkesin çocuğunu okula göndermeye mecbur olduğu güvence altına alınmıştır. Ancak bu tedbirlere rağmen okula gidemeyen ve bir sanat erbabının yanında çırak olarak bulunan çocukların sayısı oldukça fazlaydı. Bu çocukların hiç olmazsa temel eğitimlerini almaları için bazı çözümler bulundu. Buna göre çırakların iptidai okulları düzeyinde eğitim alabilmeleri için çalıştıkları yerlere yakın yerlerde çırak mektepleri açılmaya başlamıştır. İstanbul Vilayet Meclisi ’de 1914 yılında bu yönde bir karar alarak İstanbul dâhilinde üç çırak mektebi açılmasına karar vermiştir. Bu çalışmada İstanbul’da açılan çırak mektepleri için hazırlanan talimat ve bu çerçevede bu okullardaki eğitim müfredatı üzerinde durulacaktır.

Anahtar Kelimeler: