Abstract:

Bu araştırmanın amacı, norm kadro fazlası öğretmenlerin mesleki tükenmişlik düzeylerini demografik bazı değişkenler açısından incelemek, aynı zamanda norm kadro fazlası olmalarıyla ilgili görüş ve yaşantıları hakkında bir durum tespiti yapmaktır. Araştırmada karma yöntem desenlerinden açımlayıcı sıralı desen kullanılmıştır. Araştırmanın nicel boyutunun çalışma grubunu 2017-2018 eğitim öğretim döneminde Türkiye’nin güneyinde yer alan bir il ve çevre ilçelerinde görev yapan 75 öğretmen oluşturmaktadır. Nitel boyutundaki çalışma grubunu ise yapılan ölçek araştırması sonucu tükenmişlik düzeyi yüksek çıkan 18 öğretmen oluşturmaktadır. Araştırmada veri toplamak için “Kişisel Bilgi Formu” , “Maslach Tükenmişlik Ölçeği” ve “Yarı Yapılandırılmış Görüşme Formu” kullanılmıştır. Verilerin analizi sonucunda elde edilen bulgulara göre öğretmenlerin duygusal tükenme ve duyarsızlaşma alt boyutlarında düşük düzeyde, kişisel başarı alt boyutunda ise orta düzeyde tükenmişlik yaşadıkları görülmektedir. Görev süreleri, yaş, medeni durum ve çocuk sayısı değişkenleri bakımından öğretmenlerin tükenmişlik düzeyleri arasında anlamlı bir farklılık saptanmamış olup, tükenmişliğin alt boyutlarından “Kişisel Başarı” boyutunda anlamlı bir farklılık tespit edilmiştir. Kadın öğretmenlerin kişisel başarı algılarının yüksek olması sonucu daha az tükenmişlik yaşadıkları görülmektedir. Bulguların geneli dikkate alındığında öğretmenlerin tükenmişlik düzeylerinin düşük olduğu görülmektedir. Yapılan görüşmeler neticesinde öğretmenlerin, norm kadro fazlası olmaları aile ve yakın çevreleri tarafından üzüntüyle karşılandığı, genelge ve yönetmenliklerin kendileri için yetersiz olduğu görülmektedir. Sürekli okul ve yer değişikliği neticesinde hayatlarını düzene koyamadıkları öğretmenlerin en büyük sıkıntılarının başında gelmektedir. Norm kadro fazlası olmanın, kendi öğretmenlik uygulamalarını da olumsuz etkilediğini ve bu durum sonucunda meslekten soğudukları göze çarpmaktadır.

Keywords: