Abstract:

Bu araştırmanın amacı, norm kadro fazlası öğretmenlerin mesleki tükenmişlik düzeylerini bazı demografik değişkenler açısından incelemek, aynı zamanda metaforlar yardımıyla norm kadro fazlası olma durumunu nasıl algıladıklarını ortaya koymaktır. Araştırmada karma yöntemlerden yakınsayan paralel desen benimsenmiştir. Yakınsayan paralel desen araştırmacının nitel ve nicel aşamaları araştırma sürecinin aynı olan bir aşamasında eş zamanlı olarak uygulamasıyla oluşur. Araştırmanın çalışma grubunu 2017-2018 eğitim öğretim döneminde Türkiye’nin güneyinde yer alan bir il ve çevre ilçelerinde görev yapan 75 öğretmen oluşturmaktadır. 75 öğretmenin mesleki tükenmişlik düzeyi belirlenmiştir. Aynı zamanda bu öğretmenlerden 59’u ilemetafor çalışması yapılmıştır. Araştırmada öğretmenlerin mesleki tükenmişlik düzeylerini belirlemek amacıyla Maslach tükenmişlik ölçeği kullanılmıştır. Metaforlar ise “Norm kadro fazlası öğretmen …………….gibidir. Çünkü …………” sorusuile elde edilmiştir. Elde edilen bulgularda görev süreleri, yaş, medeni durum ve çocuk sayısı değişkenleri bakımından öğretmenlerin tükenmişlik düzeyleri arasında anlamlı bir farklılık saptanmamış olup, tükenmişliğin alt boyutlarından “Kişisel Başarı” boyutunda anlamlı bir farklılık tespit edilmiştir. Kadın öğretmenlerin kişisel başarı algılarının yüksek olması sonucu daha az tükenmişlik yaşadıkları görülmektedir.Verilerin analizi sonucunda elde edilen bulgulara göre öğretmenlerin duygusal tükenme ve duyarsızlaşma alt boyutlarında düşük düzeyde, kişisel başarı alt boyutunda ise orta düzeyde tükenmişlik yaşadıkları görülmektedir.Yapılan metafor çalışmasında ise öğretmenlerin en fazla insan, nesne, soyut ve doğakategorilerinde metafor ürettikleri belirlenmiş olup metafor sonuçlarına göre norm kadro fazlası öğretmenlerde tükenmişlik, umutsuzluk ve yorgunluk duygularının oluştuğu sonucuna ulaşılmıştır.

Keywords: