Özet:

POLİÜRETAN TABAN ATIĞI AGREGALI BETONLARIN MEKANİK ÖZELLİKLERİNİN İNCELENMESİ Yapılaşmanın gün geçtikçe artması yapı malzemelerine olan ihtiyacı arttırmaktadır.Türkiye ve Dünyada temel yapı malzemesi olarak en yaygın şekilde beton kullanılmaktadır.Bu yaygın kullanım betonla ilgili teknik özellikler, ekonomik çözümler ve çevre korunması kapsamındaki çalışmaları yoğunlaştırmaktadır.Bu bağlamda sanayide oluşan atık ve yan ürünlerin betonda mevcut özellikleri korumak veya iyileştirmek kaydıyla çeşitli amaçlarla kullanılması önemli bir hedef olarak ortaya çıkmaktadır. Yeni malzeme üretiminde gerekli olan performansın elde edilmesinin yanı sıra ekonominin ve çevre sağlığının da korunması ihtiyaç haline gelmiştir. Betonun önemli bileşenlerinden olan agrega yaklaşık olarak beton hacminin % 70’ini oluşturmaktadır.Türkiye’de beton üretiminde kullanılan agregaların büyük kısmı taş ocaklarından elde edilmektedir. Bundan dolayı ciddi manada doğal kaynak tüketimi oluşabilmektedir. Sadece beton üretiminde değil diğer sektörlerden açığa çıkan atık malzemeler de çevresel sorunlara neden olmaktadır. Bu nedenle çevresel sorunlara neden olan her bileşen birbiri içinde bertaraf edilerek doğa için büyük katkı sağlanacaktır. Böyle bir ihtiyaçtan yola çıkılarak Antakya Organize Sanayi Bölgesinde faaliyet gösteren Alkan Taban Fabrikası’nda ayakkabı tabanı üretimi sırasında ortaya çıkan Poliüretan esaslı Taban Atığı (PTA)’nın beton üretiminde agrega yerine kullanılmasının mümkün olup olmadığı araştırılmıştır. Bu çalışmada PTA agrega ile hacimce %0, %5, %10, %15, %20 ve %25 oranlarında ikame edilerek, su/çimento oranı 0,4 olan 450 kg/m3 çimento dozajına sahip 6 farklı beton karışımı üretilerek deneysel bir çalışma gerçekleştirilmiştir. Üretildikten bir gün sonra kalıptan çıkarılan numuneler, 28 gün suda kür edildikten sonra teste tabi tutulmuştur. PTA’nın agrega yerine kullanılması ile üretilen beton numuneler üzerinde Basınç Dayanımı, Eğilme Dayanımı, Yarmada Çekme Dayanımı, Test Çekici ve Ultrasonik Ses Hızı deneyleri yapılmıştır. Deney sonuçları incelendiğinde PTA’nın betonda agrega yerine hacimce %10 mertebesine kadar kullanılabileceği, bu durumda betonun mekanik parametrelerinin çok fazla değişmediği tespit edilmiştir. Atıl durumda olan bu malzeme beton üretiminde kullanılarak hem ekonomiye kazandırılmış olacaktır, hem de bir nebze de olsa doğal kaynakların kullanılmasının önüne geçilebilecektir.

Anahtar Kelimeler: