Özet:

Halk edebiyatı, malzemesi dile dayanan ve halka ait manzum veya mensur eserlerin tamamını içine alan, bu ürünleri derleyen, inceleyen, araştıran ve bir senteze varan edebiyata verilen ad. Bu ürünlerin bir kısmı anonim, bir kısmının da sahibi bellidir (Kaya 2010: 354). Modern Türk edebiyatı içerisinde halk edebiyatı unsurları bazı yazarlarımızın bilinçli vurguladığı bir nokta olmakla birlikte çoğu yazarın eserine doğal yaşamın bir parçası olarak dâhil olmuştur. Cumhuriyet devrinin en çok tanınmış yazarlarından birisi olan Yakup Kadri Karaosmanoğlu, II. Meşrutiyet döneminden Cumhuriyet dönemine kadar olan zaman dilimi içerisinde gerçekleşen sosyal ve siyasî olayları çok iyi gözlemleyerek, eserlerinde bu olayları ve bu olayların toplum üzerindeki etkilerini başarılı bir şekilde işlemiştir. Çok iyi bir gözlemci olan Yakup Kadri hemen hemen bütün romanlarında olayları realist bir şekilde ele almıştır. Çalışmamızda Yakup Kadri’nin halk edebiyatımızdan ne derece yararlandığı, halk edebiyatı unsurlarını eserlerinde nasıl ve ne şekilde kullandığının ortaya konulması hedeflenmiştir. Yazarın yaşadığı dönemi, halkı, çevresel unsurları eserlerinde ne şekilde, nasıl ele aldığı tespit edilecektir. Çalışmamızda Yakup Kadri’nin bütün romanlarında yer alan halk edebiyatı unsurları ayrı ayrı açıklanmaya çalışılacaktır. Ayrıca halk edebiyatı kavramları, alt başlıklar halinde tanımları ve örnekleri verilerek incelenecektir. Çalışmada Anonim Halk Edebiyatı ana başlığı altında manzum türler, mensur türler ve kalıplaşmış ifadeler şeklinde üç kısımda tasnif edilecektir. Bu tasniflerin alt başlığını ise; türkü, mersiye, masal, atasözleri, deyimler, dualar, beddualar, yemin ifadeleri, selam, veda, lakaplar, küfür ve argo sözler gibi eserlerde yer alan halk edebiyatı unsurları oluşturacaktır. KAYA, Doğan (2010),Türk Halk Edebiyatı Terimleri Sözlüğü, Ankara: Akçağ Yayınları 2. Baskı.

Anahtar Kelimeler: