Özet:

Yaşamda kullanılan gösterge üretme ve gösterge okuma yöntemlerinden, yazınsal bir yapıtı üretme ya da çözümleme süreçlerinde de yaralanılabilir, zira yazınsal yapıt  gerçek insanlar tarafından yine gerçek insanlara yönelik olarak üretilmekte ve gerçek insanlar tarafından okunmaktadır.   Fransız göstergebilimci ve Paris Göstergebilim Okulu’nun kurucularından Jean-Claude Coquet’nin  geliştirdiği “Söyleyenler Kuramı” , söylemin üreticisi kadar alıcısına da önem verir, zira  üretilen her söylemin bir de dinleyeni, yani bir alıcısı  vardır. Söyleyen söylediğini bitirdiğinde dinlemeye koyulur ve söylem alıcısı konumuna geçer. Böylelikle karşılıklı yer ve rol  değiştirme sonucunda oluşan  anlamlamada, söylem üreticisi gibi söylem alıcısı da rol alır ve  söyleyenin söylediği kadar, alımlayan öznenin de  bu söylenenden ne çıkardığı  önem kazanır. Bu kuramı, çeviri göstergebilimi açısından ele alacak olursak, yazarı söylem üreticisi ve çevirmeni de söylem alıcısı olarak düşünebiliriz. Çevirmen de yazarın metnini alımladıktan sonra, bu kez rol değiştirip metnin yeniden üreticisi konumuna geçmektedir. Bu çalışmada Coquet’nin “Söyleyenler Kuramı” ışığında, çevirmen özgün metin bağlamında metnin okuyucusu ve çeviri metin bağlamında ise yeniden üreticisi olarak ele alınmaktadır. Bu doğrultuda, Oktay Rifat’ın Tecelli adlı şiirinin Fransızca ve İngilizce çevirileri Sündüz Öztürk Kasar’ın geliştirdiği “Anlam Bozucu Eğilimler Dizgeselliği” çerçevesinde incelenerek, özgün metinden  yapılacak her bir okumanın ve ardından da  her bir çevirinin maruz kalabileceği çeşitli anlam dönüşümleri üzerinde durulmakta ve bu  dönüşümlerden mümkün olduğunca kaçınma noktasında  çeviri göstergebiliminin sunabileceği katkı ortaya koyulmaktadır.

Anahtar Kelimeler: