Abstract:

Bu araştırmada, ortaokul öğrencilerinin zorba ve kurban olma eğilimlerinin duygusal zekanın boyutları tarafından ne oranda yordandığını incelemek amaçlanmıştır. Araştırma 6, 7 ve 8. sınıfa devam eden 285’i kız (%52.3), 260’ı erkek (%47.7) olmak üzere toplam 545 ortaokul öğrencisi üzerinde gerçekleştirilmiştir. Öğrenciler 11 ile 14 yaş aralığında olup, yaş ortalamaları 12.48’dir (Ss=.96). Araştırmada “Zorbalık Ölçeği” (Kutlu, 2005) ve “Bar-on Duygusal Zeka Ölçeği Çocuk ve Ergen Formu” (Bar-on ve Parker, 2000) kullanılmıştır. Toplanan verilerin çözümlenmesinde t testi, Pearson korelasyon analizi ve çoklu regresyon analizi kullanılmıştır. Araştırma sonucunda öğrencilerde zorba ve kurban olma puanları ile duygusal zekanın boyutları arasında anlamlı ilişkiler saptanmıştır. Regresyon analizi sonucunda Bar-on Duygusal Zeka Ölçeği’nin “stres yönetimi”, “kişilerarası beceriler” ve “kişisel beceriler” boyutlarının zorbalığın anlamlı yordayıcıları olduğu belirlenmiştir. Benzer şekilde öğrencilerde kurban olma ise, duygusal zekanın “stres yönetimi” ve “genel ruh hali” alt ölçeklerinden alınan düşük puanlar tarafından yordanmaktadır. Elde edilen bulgular ilgili alanyazın doğrultusunda ele alınarak, tartışılmıştır.   

Keywords: