Özet:

Bu çalışmanın amacı, yabancılara Türkçe öğretiminde kullanılan ders kitaplarındaki dinleme metinlerinde yer alan örtülü anlamların incelenmesidir. Çalışma, İstanbul Yabancılar İçin Türkçe Ders Kitabı B1 ve B-2 düzeyleri ile sınırlandırılmıştır. Buna göre B1 ve B2’de 18 metin toplamda 36 metin incelenmiştir. Araştırma betimsel tarama modelindedir. Verilerin analizinde içerik analizi yönteminde yararlanılmıştır. Bu amaçla B1 ve B2 ders kitaplarında yer alan metinler incelenerek örtülü anlam unsurları açısından analiz edilmiştir. Metinlerin örtülü anlam unsurları bakımından analizinde araştırmacı tarafından geliştirilen değerlendirme formu kullanılmıştır. Elde edilen verilerden yola çıkılarak frekans ve yüzde değerleri hesaplanmıştır. Buna göre; Cümle ve cümle bazında incelenen örtülü anlama bakıncafazla cümle ve örtülü anlam unsuru B2 kitabındadır.B1 seviyesindeki dinleme metinlerini örtülü anlam unsurlarının kullanım sıklığına göre incelediğimizde isefazla “Sezdirim”az “Derin Yapı-Yüzey Yapı Ayrımı Gösteren Cümle” unsuru kullanılmıştır. Metin sayılarına göre değerlendirme yapıldığında isefazla “aktarma ve sezdirim”az kullanılan unsur ise “duygu değeri/ çağrışım “dır. B2 seviyesindeki dinleme metinleri içindefazla örtülü anlam unsuru olarak “ sezdirim”az “ önvarsayım ”kullanıldığı tespit edilirken “derin yapı-yüzey yapı ayrımı gösteren cümle” unsuru ise bulunamamıştır. Metin sayısına göre örtülü anlama bakıldığındafazla “aktarma” ve “sezdirim” unsuru;az “duygu değeri/ çağrışım ”unsuru kullanılmıştır.

Anahtar Kelimeler: