Abstract:

Türkler, Anadolu’yu ele geçirdikten sonra kültürel ve sanatsal birikimlerini yansıtan çok sayıda eserler vermiştir. Bu eserler arasında kültürel hayata ve eğitim hayatına kazandırdıkları medreseler gelecek kuşakları da etkilemiştir. Anadolu’nun her kentinde bir veya birden fazla medresenin bulunuşu şehirlerin kültür seviyesinin ne kadar yüksek olduğunun göstergesidir. Büyük Selçuklu döneminde ortaya çıkan medreseler, Anadolu Selçuklu döneminde yayılmıştır. Medreseler belli konularda ihtisaslaşarak din, deneysel bilimler, tıp veya astronomi üzerine eğitim vermiştir.  Devlet adamları ile özel varlıklı kişiler bilimin gelişmesini ve medreselerin yapılmasını desteklemiştir. Anadolu Selçuklu dönemi medreselerinin öne çıkan bir diğer özelliği ise, vakıf geleneği oluşturularak medreselerin idari açıdan özerk olarak işletilmesidir. Anadolu Selçuklu medreseleri mimari açıdan Selçuklu mimarisinin devamı niteliğindedir, ancak kendine has birtakım yenilikler de içermektedir. Bölgenin iklimi, kültürü, sosyal özellikleri ve ekonomisi de medreselerin mimari özelliklerini etkilemiştir.  Bu çalışmada Sivas kentinde Anadolu Selçuklu döneminde yapılmış olan Gökmedrese, Burûciye Medresesi ve İzzeddin Keykâvus Dârüşşifâsı (Şifâiye Medresesi) belirlenen yöntem ile iç ve dış değişim kriterlerine göre incelenmiştir. Seçilen medreselerin özgünlük ve koruma değerleri saptanarak kıyası yapılmıştır. Değerlendirme sonuçlarına göre seçilen üç medresenin dış ve iç analizlerinde elde edilen verilere göre A, B ve C grupları oluşturulmuştur. Analiz sonucunda özgünlüğünüçok koruyan ve mimari değerleri fazla olan medreseler A grubunda yer almıştır. Özgünlüğünüaz koruyan ve mimari değerleri az olan medreseler ise, C grubunda yer almaktadır.

Keywords: