Abstract:

Çin sınırların içinde Göktürk dönemine ait mezarların sayısı şimdilik oldukça sınırlıdır. Taht mücadeleleri ve diğer tarihi sebepler nedeniyle vatanlarını terk edip dönemin Çin başkenti Chang’an’da yaşamak zorunda kalan Göktürk kağanlık sülalesine mensup tarihi şahsiyetlerin sayısının hiç de az olmadığı anlaşılmaktadır. Çin’de keşfedilen Göktürk dönemine ait ilk mezar Aşina soyuna mensup Aşina Zhong’a aittir. 20 yüzyılın 70’li yılların ilk yıllarında açılan söz konusu mezardan çıkarılan kalıntılar ağırlıklı olarak Çin etkilerini taşımaktadır. Oldukça geniş olarak inşa edilen Aşina Zhong’un mezar odalarının büyük bir kısmı, Göktürk tarzında giyinmiş resimler çizilmiştir. Ayrıca mezarın içinde bulunan mezar taşı da Çin karakterleri ile oldukça sanatkarane bir şekilde yazılmıştır ki, bu tür mezar taşlarının benzerlerini, günümüzde Xi’an’daki Yazıtlar Müzesi’nde bol miktarda bulunmaktadır. Çin kaynakları bize Aşina Zhong’un Çin hükümdarının yönetimi altına girdiğini ve ömrünün büyük bir kısmını Çin’de geçirdiğini bildirmektedir. Bu makalede Aşina Zhong ve onun Çin’in Tang dönemindeki başkenti Chan’an’a yaklaşık 20 km uzaklıktaki Xianyang şehri yakınlarında ortaya çıkarılan mezarında bulunan kalıntılar hakkında bir değerlendirme yapılmaya çalışılacaktır.

Keywords: