Özet:

Bu araştırmada هل/hel ve أ/hemze soru harflerinin Arap dilinde kullanımı incelenmiştir. Arap dilinde harfler cümlede zait olarak kullanılan tamamlayıcı unsurlardır. İsim ve fiiller vaz’ edilmeleri açısından nadiren hazfedilmekle birlikte harfler sıklıkla hazfedilebilir. هل/hel ve أ/hemze de soru harfleri olup evet ya da hayır cevabına yönelik sorularda hazfedilebilir. Dolayısıyla bu iki edatın vaz’ açısından cümlede zikredilmeleri istifham haricinde bir amaca yöneliktir. Bu amaç da tekit, taaccüp, iğneleme, emir, hasr gibi cümlenin içeriğinin tamamen tasdiki ya da reddinden başka bir şey değildir. Hatta هل/hel ve أ/hemze ile yapılan bu tekit, bazen أَوَلا, أفلم, هل مِن, هل لِ gibi harflerle birlikte kullanılarak kuvvetlendirme derecesi artırılır. Diğer harflerde olduğu gibi bu iki soru harfi de sözlü dilde evet veya hayır cevabı gerektiren bir soru cümlesinin başında kullanılmadan cümlenin kendisinden bu soru anlaşılır. Kuran-ı Kerim sözlü kültüre göre inmiştir. Ancak Kuran ayetlerinde soru harflerinin sıkça geçtiğini görüyoruz.  ألست بِربِّكم ile يَوْمَ نَقُولُ لِجَهَنَّمَ هَلِ امْتَلَأْتِ وَتَقُولُ هَلْ مِن مَّزِيدٍ sorularında olduğu gibi bu harflerin görevi, sade bir sorudan ziyade anlamda vurgu ifade etmektir. Sözlü gelenekte bu tür sorulara muhatap olan birinin içeriği olumlu anlamda tasdik etmesi beklenilir.

Anahtar Kelimeler: