Abstract:

Fıkhî mezheplerin usûl ve füruuna dair meselelerin iyi bilinmesi, tarihsel gelişim süreçlerinin fakihler ve eserleri ekseninde araştırılıp incelenmesi, talebelerin fıkıh melekesini kazanmalarında büyük öneme sahiptir. Bu durum Şafiî mezhebi için de söz konusudur. Dolayısıyla İmâm Şâfiî’den sonra Şâfiî mezhebinin gelişmesine, İslam coğrafyalarına yayılmasına ve oralarda istikrar bulmasına katkı sağlayan birçok fakih yetişmiştir. Bu fakihlerden biri de hiç kuşkusuz Râfiî el-Kazvînî’dir. Râfiî el-Kazvînî, mütekaddim fukahânın mezhebe dayalı görüşlerini bir araya toplamış, sahih görüşleri zayıf olanlarından ayıklamış, mezhebe yeni bir şekil ve düzen vermiştir. Bütün bunları ortaya koyarken kendinden önceki fakihlerin fıkhî birikimlerinden azami derecede istifade etmiştir.  Bu itibarla o, hicri yedinci asrın muharriri kabul edilmiş ve müteahhir fakihler tarafından da “Şeyhân” yani mezhepte iki otoriteden biri olma vasfına layık görülmüştür. Ayrıca onun, Şâfiî mezhebinin müntesipleri arasında mütedavil el-Azîz fî Şerhi’l-Vecîz ve el-Muharrer adlı eserleri, müteahhir fukahânın ilgisini çekmiş, üzerlerine birçok haşiye ve talik bazında çalışmalar yapılmıştır. Şâfiî mezhebinde bu kadar önemli bir yere haiz olan Râfiî’nin fıkıhçılığı, araştırdığımız kadarıyla bugüne kadar herhangi bir akademik çalışmaya konu olmamıştır. Bu sebeple biz de bu makalemizde Taharet (temizlik) ve Salat (namaz) konuları ekseninde Râfiî’nin el-Azîz fî Şerhi’l-Vecîz ve el-Muharrer adlı eserlerindeki fıkıhçılığını kısaca ele aldık.

Keywords: