Özet:

Ekonomik büyüme kavramı genellikle ekonomik gelişme ya da ulusal refah artışıyla eş anlamlıymış gibi kullanılmaktadır. Bu bakış açısıyla, Gayri Safi Yurtiçi Hâsıla (GSYH), hem ekonomik büyüme hem de ekonomik kalkınma düzeyini ölçmek için kullanılmaktadır. Aslında ulusal refahın bir ölçütü olarak GSYH’nin kullanılması uygun değildir. Gerçekte bu amaçla da tasarlanmamıştır. GSYH ulusal refahın değil, ekonomik faaliyetin bir ölçütüdür. Ekonomik gelişmenin bir göstergesi olarak GSYH’yi kullanmanın bazı sınırlılıkları bulunmaktadır. Bu sınırlılıkların tartışılması ve ekonomik gelişmenin, gerçek zenginlik ve refahın daha iyi bir ölçümünün bulunması için günümüzde “GSYH’nin Ötesi” konulu çalışmalar yapılmaktadır. Bu çalışmalarda ekonomik performansın ölçülmesinde, çevresel ve sosyal konulara da ağırlık veren pek çok metrik ortaya atılmıştır. İlgili metrikleri üç gruba ayırmak mümkündür. Birinci grupta GSYH’de düzeltme yapmaya yönelik endeksler (Gerçek Gelişme Göstergeleri, Yeşil Gsyh, Düzeltilmiş Net Tasarruf), ikinci grupta GSYH’yi kullanmayan endeksler (Gayrisafi Milli Mutluluk, Ekolojik Ayak İzi, Öznel İyilik, Mutlu Gezegen Endeksi, Sosyal Gelişme Endeksi), son grupta ise GSYH’yi içeren bileşik endeksler (İnsani Gelişme Endeksi ve Sürdürülebilir Kalkınma Endeksi) yer almaktadır. İktisadi gelişmenin ölçümünde GSYH’nin kullanımının yarattığı güçlükler ve sınırlılıkları ortaya koymayı amaçlayan bu çalışmada GSYH’nin Ötesi tartışmaları çerçevesinde geliştirilen metrikler incelenmekte ve ilgili metriklerin güçlü ve zayıf yönleri tartışılmaktadır.

Anahtar Kelimeler: