Özet:

Âşık şiirinde başkaldırı silahlı ayaklanmadan felsefi anlamda karşı çıkışa; belirli olumsuzlukları eleştirmeye, doğa güçlerinden yakınmaya değin çok geniş alanı kapsar. Bu kültürün icracısı olan âşıklar halkın duygularını kendi yetenekleri ölçüsünde dile getirmişlerdir. İnsan psikolojisi gereği âşıklar da yönetimden, toplumdan beklediğini göremeyince karşılaştıkları adaletsizlikleri, düzensizlikleri eleştirmekten çekinmemiştir. Başkaldırı olgusu bu bağlamda ilgili metinlerde yer almıştır. Bu çalışmada Alevî- Bektaşî geleneğine mensup, 1993 yılında Madımak yangınında şehit edilen, 20. yy âşığı Nesimi Çimen’in şiirleri, âşık geleneğindeki yeri ve hayatı başkaldırı olgusu açısından değerlendirilmiştir. Halk şiirinde başkaldırı halkın olduğu her çağda, kimi zaman doğaya karşı, kimi zaman kadere, kaderciliğe kimi zaman da çok ileri gidip tanrıya karşı olmuştur. Çalışmanın sonucunda Nesimi’nin hiçbir zaman tanrıya başkaldırmadığı, kadere inanan ama kaderci de olmayan, inançlı bir ozan olduğu belirlenmiştir. Nesimi’nin başkaldırısı emperyalist düzene, adaletsiz yönetime ve haksızlığa karşı olmuştur.

Anahtar Kelimeler: