Özet:

Günümüzde sosyal politikada dönüşüm sorunu yaygın bir tartışma haline gelmiştir. Ulusal ve uluslararası piyasaların liberalizasyonu, işgücü piyasasının esnekleşmesi, kamu harcamalarının kısılması gibi uygulamalarla birlikte işsizlik ve yoksulluk tüm dünyada daha yaygın ve yoğun ekonomik-toplumsal sorunları içeren kapsamlı bir kriz biçimini almıştır. Bu nedenle sosyal politikanın dönüşümü geniş bir literatür oluşturmuştur. Temel gelir önerisi ise bu literatürün yaygın tartışma başlıklarından biridir. Burada sosyal politika anlayışındaki dönüşümle temel gelir önerisi arasındaki ilişki eleştirel biçimde ele alınacaktır. Sosyal politikada dönüşüm tartışmaları, temelde refah devletinin krizi hususunda geliştirilen yaklaşımlara dayandığından, krizin nasıl kavrandığı geliştirilen sosyal politika önerilerini belirlemektedir. Temel gelir önerisini ortaya atan yaklaşımlar, sosyal politikayı, refah devletini ve refah devletinin krizini sermaye birikim süreçleri ve sınıf ilişkilerinden ziyade bölüşüm ilişkilerine dayandırmaktadır. Dolayısıyla temel gelir önerisinin iddia edilen olumlu etkileri, kapitalist piyasa ilişkilerinin belirli ideal koşullar altında işlemesine bağımlı hale gelmektedir. Toplumsal ve iktisadi eşitsizliğin üretiminin koşulları yerine sonuçlarına yönelen böylesi bir yaklaşım, hem temel gelir önerisinin gerçekleşme koşullarındaki ciddi sınırlılıkları hem de olası bir uygulamadaki yetersizlikleri göz ardı etmektedir. Bu bağlamda öncelikle refah devleti ve sosyal politikanın dönüşümü ele alan yazın daha sonra ise temel gelir tartışmaları incelenerek eleştirel bir değerlendirme yapılacaktır.

Anahtar Kelimeler: