Abstract:

ÖZ İnsanın zaman ve mekân karşısındaki tavrını görülebilir, duyulabilir ve anlaşılabilir kılan sanat, insanın gerçeklikle arasındaki ilişkiyi okuma ve anlamlandırma olanağı tanır. Dolayısıyla dünya/varlık/nesnenin gerçek anlamını, sanatın sonsuzluk açılımı ile bireysel anlamda yeniden yorumlayan sanatçı, gerçekliğe yeni aynı zamanda şahsi bir kimlik kazandırır. Bu kimlik kazandırma edimi, gizil anlamları okumaya yardım eden simgesel söylemlerle üst boyutlara çıkar. Bu açıdan düz okuma ve anlamlandırmalarla açımlanamayan simgeler, sözcüklerin çağrışım değerlerinden yararlanılarak yeni anlam birleşimleri oluşturmanın temel dayanak noktasını oluşturur. Tanzimat’tan sonra Batı tesirinde ortaya çıkan ve gelişen Servet-i Fünûn Edebiyatı, kısa süre içinde yeni bir edebî devir açar. Yenileşme Dönemi Türk Edebiyatı’nda kendine büyük bir yer edinen Servet-i Fünûn Edebiyatı’nın önde gelen isimlerinden biri olarak kabul edilen Cenab Şahabeddin, sadece Servet-i Fünûn döneminin değil, Batı etkisinde gelişen Türk şiirinin kurucuları arasındadır. Şiirlerinde bireyin iç yaşantısını ve varlıkla kesişim noktasını, yaratıcı bir güç ile yeniden tasarlayan Cenab Şahabeddin, varlığın sonsuz dünyasını, dilin imkân ve çağrışım değerleriyle estetik olarak yeniden anlamlandırır. Duygu, hayal ve düşünceye ait söylemlerinin çoğunu şiir ile açımlama fırsatı bulan şair, eşya, nesne ya da varlığa kendi gerçek anlamlarının dışında yeni ve çağrışımsal anlamlar yükleyerek kendi şiir dünyasını zenginleştirir. Arapça ve Farsça’da çok az kullanılan kelimelerle bireyin iç dünyasını alışılmamış ifadeler ve simgelerle yeniden yaratan şair, şiir dünyasında simgelere dayanarak kendine özgü bir estetik biçim kurar. Bu bakımdan hem sanatsal hem de düşsel/düşünsel boyutta bir yenilik gayreti içinde olan şairin şiirleri, aydın bir bilinç ve estetik değerlerin özümlenmesiyle var olur.

Keywords: