Özet:

Refik Ahmet Sevengil roman, hikâye tiyatro gibi edebiyatın farklı türlerde eserler vermiş, Cumhuriyet döneminin önemli aydın ve yazarlarından biridir. Daha çok gazetecilik ve tiyatro tarihçiliği çalışmalarıyla anılsa da Köyün Yolu (1938) adlı bir hikâye kitabı; Çıplaklar  (1936) , Açlık (1937) ve Perdenin Arkası (1941) adlarını taşıyan üç roman da kaleme almıştır. Edebiyatımızda eksik olanın ideoloji olduğu görüşünde olan Sevengil, romanlarında sıkı sıkıya bağlı olduğu Cumhuriyet ideolojisini ve devrimlerini toplumcu gerçekçi bir anlayışla ele almıştır. Sosyal faydayı ön planda tutan yazar, edebiyatı da devrimlerin ve Atatürk ilke ve inkılâplarının halka anlatılması ve benimsetilmesi için bir araç olarak kullanmıştır. Bu durum onun romanlarındaki edebî kaygının geri plana itilmesine ve ideolojinin ön plana çıkmasına sebep olmuştur. Başlangıcından günümüze Türk edebiyatında edebiyat ve ideoloji birbirini besleyen iki alan olarak karşımıza çıkmaktadır. Refik Ahmet Sevengil’in romanları da bu ilişkinin örneklerini vermesi bakımından değerlidir.  Yazarın romanları çeşitli yönleriyle bazı akademik çalışmalara konu edilse de romanlar, ideoloji-edebiyat ilişkisi bağlamında şimdiye kadar ele alınmamıştır. Çalışmada Refik Ahmet Sevengil’in romanları, roman-ideoloji bağlamında incelenerek, Cumhuriyet ideolojisinin eserlere nasıl sirayet ettiği ve buradan hareketle de yazarın söylemi ortaya konulmaya çalışılmıştır.

Anahtar Kelimeler: