Özet:

Her toplumda evlilik eylemi farklı ritüellere sahiptir ve bu eylem farklı gelenek ve adetlere bağlıdır. Modernleşmenin etkisi ve kitle iletişim araçlarının gelişimiyle beraber bu gelenek ve adetlerin bazıları ortadan kalkmış, değişim göstermiş ya da değişen durumla uyumlu hale gelmiştir. Türkiye’de görücü usulü evliliklerin ilk adımı olarak kabul edilen kız isteme seremonisinin daha “görünmez” daha doğrusu “iki aile arasında” olduğunu görmekteyiz. Ancak, görücü usulünden farklı bir evlilik türü olan aşk evliliklerinde bile, kız isteme seremonisi genellikle mevcuttur. Ailelerin onayı, her iki evlilikte de önem arz eden bir faktördür. Her ne kadar kız isteme seremonisi çoğunlukla “görünmez” ya da aileler arasında gerçekleşen bir uygulama olsa da, özellikle kadınlar arasında “dedikodu konusu”dur. Komşular ve seremonide bulunamayan uzak akrabalar, gelin ya da damat adayı, veya seremoni akşamı hakkında bilgi sahibi olmak isterler. Türk televizyonlarındaki evlilik programları, bu merakın nakde çevrilebileceği düşüncesiyle ortaya çıkmışlardır. Esra Erol’da Evlen Benimle, Su Gibi ve Ne Çıkarsa Bahtına gibi programlarda adaylar, herkesin gözü önünde evlilik isteklerini beyan etmekte, evlilik seremonisi de dahil evliliğe dair merak edilen tüm aşamalar, televizyon izleyicisinin gözlerinin önünde cereyan etmektedir. Andy Warhol’ün de öngördüğü gibi bu çiftler, evlenseler de evlenmeseler de “en az 15 dakikalığına ünlü” olmaktadırlar. Bu çalışmada örf ve adetlerin günümüz kitle iletişim araçlarıyla nasıl uyumlu hale getirildiği ya da kitle iletişim araçlarının ve onun kurallarının bu örf ve adetleri nasıl değişikliğe uğrattığı, evlilik programları üzerinden incelenecektir.

Anahtar Kelimeler: