Özet:

Bu çalışmanın amacı, öğretmen adaylarının özellikle kitle iletişim araçlarında (televizyon, genel ağ, radyo vb.) karşılaştıkları yabancı kökenli sözcüklerin Türkçe karşılıklarını bilme düzeylerini tespit etmektir. Araştırmada geçmişte ya da hâlihazırda var olan bir durumu var olduğu şekliyle betimlemeyi amaçlayan tarama modeli kullanılmıştır. Araştırmanın çalışma grubunu 2014-2015 akademik yılı bahar yarıyılında Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi Eğitim Fakültesi Türkçe Öğretmenliği, Sınıf Öğretmenliği, Türk Dili ve Edebiyatı pedagojik formasyon programında öğrenimi sürdüren 197 öğretmen adayı oluşturmaktadır. Veriler, araştırmacılar tarafından oluşturulan ‘Yabancı Kelimelerin Türkçe Karşılıklarını Tanıma Formu’ aracılığıyla elde edilmiştir. Formda öğretmen adaylarının kitle iletişim araçlarında sıkça karşılaştığı 58 kelime ile bilgisayar ve genel ağ terimi olarak kabul edilen 42 kelime olmak üzere toplam 100 yabancı kökenli sözcük yer almıştır. Verilerin çözümünde SPSS 18.0 programı kullanılmıştır. Öğretmen adaylarının genel olarak yabancı kökenli sözcüklerin Türkçe karşılıklarını bilme düzeylerini tespit etmek için yüzde ve frekans analizinden faydalanılmıştır. Öğretmen adaylarının yabancı kökenli sözcüklerin Türkçe karşılıklarını bilme düzeyinin öğrenim gördükleri bölümler açısından anlamlı bir fark oluşturup oluşturmadığını belirlemek için iki değişkenli kay kare testi yapılmıştır. Araştırmada Türkçenin kullanımı konusunda öğretmen adaylarının yabancı kökenli sözcüklerin Türkçe karşılıklarını tercih etme noktasında yeterli duyarlılığı ve hassasiyeti göstermedikleri sonucuna ulaşılmıştır. Bölümler arasındaki başarı farkına bakıldığında ise ilk sırada Türk dili ve edebiyatı öğretmeni, ikinci sırada sınıf öğretmeni, üçüncü sırada ise Türkçe öğretmeni adaylarının olduğu görülmüştür.

Anahtar Kelimeler: