Özet:

Hz. Peygamber, vahyin tebliği ve muhtevasını beyânda, fıtrat ve muhatap merkezli bir usûl takip etmiştir. Allah’ın Resûlü muhtevayı beyânda, muhataplarının vahyin mânâ ve maksadını kısa yoldan anlama ve kavramalarını hedeflemiştir. O, bu hedefi gerçekleştirmek için, muhataplarına mevzu ve meseleleri öğretirken akıl / mantık, zekâ ve hafıza kanunlarını dikkate almıştır. Hz. Peygamber bunun yanında, beyânında, mânâ ve maksadın muhataplarca öğrenilmesi, anlaşılması ve kavranması için ekseriyetle îcâzı esas almış ve muhtevayı bir tertip içinde ifade etmiştir. Onun bazı izah ve ifadelerinde yer alan tasnifler, beyânındaki icaz ve tertibin bir nev’ini teşkil etmektedir. Allah’ın Resûlü’nün beyânda tasnife yer vermesinin maksadı, muhataplarına verilen dersin ezberini / öğrenmeyi kolaylaştırmaktı. O’nun beyânında yer yer muhtevayı tasnifiyle muhatapları vahyin mânâ ve muhtevasını daha iyi anlamış ve daha kolay kavramıştır.

Anahtar Kelimeler: