Özet:

1920’li yıllar, Cumhuriyet Türkiyesi için askeri başarıların ardından gelen siyasal dönüşümlerle geçti. Yapılan inkılâplarla yeni devlet düzeninin hukuki yapısı ve kurumları şekillendirilmeye çalışıldı. 1930’lu yıllara gelindiğinde ise siyasal yapısı önemli ölçüde şekillenen yeni devlet düzenine uygun bir toplum yaratabilme düşüncesiyle ulus-inşa sürecine girilmişti. “Kültürel Devrim” niteliğinde gerçekleşen bu süreç, aynı zamanda toplumu etkileyebilecek hemen her unsurun, ulus-inşası adına seferber edildiği bir dönem olmuştur. Bir anlamda araçsallaştırılan bu unsurlar arasında tarih, her ne kadar ilk akla gelen kavram olsa da Zafer Toprak’ın, “Darwin’den Dersim’e Cumhuriyet ve Antropoloji” adlı son kitabında da ortaya koyduğu üzere, Cumhuriyet’in erken döneminde bir “devlet bilimi” olarak ele alınan antropoloji alanında yapılan çalışmalar, tarih ve dil tezlerinin temelini teşkil etmişti. Zafer Toprak, 1969 yılında Ankara Üniversitesi Uluslararası İlişkiler Bölümünden mezun oldu. 1971’de Londra Üniversitesi’nde Alan Araştırmaları (Area Studies) konusunda yüksek lisans çalışmasını yaptıktan sonra 1981’de yine aynı üniversitede ekonomi doktorasını tamamladı. Halen Boğaziçi Üniversitesi'nde Ekonomi ve Toplum Tarihi profesörü olarak görev yapmakta olan Toprak, Tarih Vakfı'nın başkan yardımcısı ve Boğaziçi Üniversitesi Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Enstitüsü'nün kurucu başkanıdır. Daha önce özellikle iktisat tarihi üzerine yaptığı çalışmalarla bilinen Toprak’ın incelememize konu olan son kitabı ise dokuzu Toplumsal Tarih dergisinde daha önce yayınlanmış olan on sekiz makaleden oluşmaktadır. ...  

Anahtar Kelimeler: