Abstract:

Evrensel kültürün bir parçası olan Türk halk kültürü, kökeni itibariyle “bozkır” kültürüdür. Değişen koşullar ve kısıtlı imkânlar, Türklerin boylar/aşiretler halinde yer değiştirmelerini zorunlu kılmış ve bozkır kültürünü geliştirmiştir. Her kültürde olduğu gibi konar-göçer Türkmen/Yörük kültüründe de sanatsal değer üretme oldukça yaygındır. Toplumsal değişimi sağlayan iç ve dış kültürel kaynakların varlığına rağmen Türkmenler sanatsal değerlerini her zaman yaşatmışlar, pek çok alanda olduğu gibi müzik kültürü alanında da ürünler vermişlerdir. Bu sayede, kendi özgün kültürel sistemlerini oluşturmuşlar ve bu kültür sistemine bağlı alt-kültür sistemlerinin oluşmasını, gelişmesini yayılarak birbirlerini etkiler hale gelmesini sağlamışlardır. Anadolu Türkmen/Yörük Kültürü’nü oluşturan alt-kültür sistemlerinden biri de Teke Yöresi Kültür Sistemi’dir. Teke yöresi kültür sistemi; müzik, oyun, yeme-içme, giyim-kuşam vb. kültürel bileşenlerden oluşur. Bu bileşenlerden biri olan Teke Yöresi Müzik Kültürü; teke yöresine özgü çalma-söyleme biçimleri ile diğer alt-kültürlere ait müzik bileşenlerinden ayrılır. Bu araştırmada, betimsel modele bağlı kalınarak çalışılmıştır. Teke Yöresi Müzik Kültürü içinde yaşayan özgün icra türleri olan; gurbet havaları, teke zortlamaları (zortlatmaları), kabaardıç (gabardıç), dımıdan ve boğaz havaları (hada), durum çalışması yöntemi ile; icra şekilleri, ritim yapıları ve seyir özellikleri bakımından incelenmiştir. 

Keywords: