Özet:

19. yüzyılın sonu ve 20. yüzyılın başlarında Osmanlı Devleti’nin bir idari birimi olan Maraş sancağı merkezinde Alman yayılmacılık politikaları çerçevesinde Almanlar tarafından eytamhane, sağlık kurumu, okul vs. gibi muhtelif sayılarda sosyo-kültürel kurum tesis edilmiştir. Almanlar tesis ettikleri bu kurumları sosyal ve kültürel faaliyetlerin yanı sıra değişik amaçlar için de kullanmışlardır. Bu araştırmanın genel amacı Almanların Osmanlı Devleti’ndeki kültürel yayılmacılık faaliyetleri hakkında ve bu faaliyetlerin Osmanlı Devleti’nin sosyo-kültürel yapısı içerisindeki yerine dair bir kanaat oluşturmak; özeldeki amacı ise 19. yüzyılın sonu ve 20. yüzyılın başlarında Maraş’ta Almanlar tarafından kurulmuş olan sosyo-kültürel kurumları (eytamhane, sağlık kurumları, okullar vb.) muhtelif yönleriyle incelemektir. Bu amaçla, Maraş’taki Alman kurumları ile ilgili Osmanlı arşivlerinden temin edilen orijinal bilgiler içeren birincil, yerli kaynak grubundan ve söz konusu dönemde Maraş’ta bulunmuş, bu kurumlarda görev yapmış bazı kişilerin hatıratından oluşan yabancı kaynak grubundan olmak üzere iki boyutlu birincil kaynak kullanımı yapılmıştır. Bu amaç ve yöntem dahilinde yapılan araştırmada, Osmanlı Devleti’nin diğer birçok bölgesinde olduğu gibi Maraş’ta faaliyet gösteren eytamhane, hastane, mektep vs. gibi Alman müesseseleri incelenmiş; bunların sosyo-kültürel özelliklerinin yanında siyasi ve stratejik özelliklere de sahip olan diplomatik ve jeopolitik önemi havi yapılar olduğu sonucuna ulaşılmıştır

Anahtar Kelimeler: