Abstract:

İnceleme dönemimizde yerli ve yabancı kalpazanlar tarafından imal edilip piyasaya sürülen kalp madeni ve kâğıt paraların, devletin merkezi İstanbul başta olmak üzere ülkenin genelindeki piyasalarda zaman zaman belli para türleri üzerinde yoğunlaşarak yaygın bir şekilde tedavül ettiği görülür. Bu kalp paraların piyasaya sürülebildiği ve az çok yoğunlaşarak tedavül imkânı bulabildiği bir ekonomide kaçınılmaz olarak çok çeşitli sosyo-ekonomik nitelikli sonuçların ortaya çıkması da kaçınılmaz olmuştur. Bu dönemde kalp paraların piyasalarda neden olduğu sorunların başlıca olanları şu şekilde sıralanabilir: Paranın fonsiyonları olan mübadele/ödeme, değer ölçüsü ve tasarruf aracı olma işlevlerine engel olmak. Dengenin bozulduğu piyasa ortamında vergi gelirlerinin tahsilini zorlaştırmak. Ortaya çıkardığı maliyetler ile kamu maliyesine zarar vermek. Devletin hayata geçirdiği maliye ve para politikalarının etkinliğini azaltmakla birlikte oluşan yeni şartların da etkisiyle hayata geçirilen yeni politikalara yön vermek. Vatandaş devlet ilişkisini tesis eden adalet mefhumuna olan etkisiyle nihayet iktisadi, mali, sosyal ve idari istikrarı tehdit eden çok yönlü sonuçlar doğurmak. Şüphesiz ki ortaya çıkan bu sorunların sahip olduğu derinlik, piyasaya sürülen kalp paraların miktarı ve yoğunluğuyla doğrudan ilişkili olmuştur.

Keywords: