Abstract:

Küresel neoliberalizmin içine girdiği ekonomik kriz, yeni toplumsal hareketlere neden olmaktadır. ABD, İngiltere, İspanya, Yunanistan’da yaşanan eylemler ile Arap Baharı adı verilen isyanlar ve Haziran 2013’teki İstanbul Taksim Gezi Parkı Direnişi yeni toplumsal hareketlere örnek teşkil etmektedir. Yeni toplumsal hareketlerin özünde sosyal ve kültürel kimlik talepleri yer almaktadır. Gazi parkı direnişi, başlangıçta parktaki ağaçların kesilip AVM yapılmasına karşı çevreci bir eylem olarak başlamıştır. Ancak, daha sonra hükümete muhalif bütün legal ve illegal grupların birlikte hükümeti istifaya zorlayan devrim hareketine dönüşmüştür. İstanbul’da başlayan isyan hareketi Türkiye’nin çoğu şehirlerine sıçramıştır. Masum gerekçelerle başlayan Gezi Parkı Direnişi, şiddet eylemleri ile terörize edilmiştir. Gezi Parkı eylemleri şu şekillerde okunabilir: ı. 1980 askeri darbesinden sonra apolitik olarak damgalanan gençlik, Gezi Parkı eylemlerindeki rolleriyle Y kuşağı olarak kutsanmış ve methiyeler yazılmıştır. ıı. Eylemlerin, hükümetin 11 yıldır uyguladığı kalkınma temelli neoliberal uygulamalara bir itiraz olduğu ifade edilmiştir. ııı. Direniş, özellikle 11 yıldır iktidarda olan Başbakanı hedef alan ve iktidarı düşürme eylemlerine dönüşmüştür. ıv. Başbakan, eylemleri Türkiye’nin kalkınmasını istemeyen dış ve iç güçlerin organize ettiği komplo teorisiyle okumuştur. v. Sosyalist ideolojiye sahip olanlar Gezi Parkıdirenişini “Taksim Komünü” olarak adlandırarak heyecanlanmışlardır. vı. Arap Baharı isyanlarında olduğu gibi Gezi Parkı eylemlerinde de sosyal medya ve internet temel iletişim aracı olmuştur. Tıpkı 1968 yılındaki gençlik eylemleri gibi Haziran 2013’de yaşanan Gezi Parkı Direnişi de diğer ülkelerdeki toplumsal hareketlerin taklididir. Nasıl 68 eylemleri romantik idiyse, 2013 Gezi Parkı eylemleri de romantiktir. Bu bağlamda, isyan bulaşıcıdır. Ancak, romantik de olsa Gezi Parkı direnişi, seçimle düşürülemeyen iktidara karşı olanların kin ve nefretlerinin dışa vurumudur. Bu durum toplumda zımni olan “biz” ve “öteki” ayrımlaşmasını gün yüzüne çıkarmıştır. Bu durum da, birbirine güvenmeyen ve kuşkuyla yaklaşan “Paranoid-Şizoid Toplum” yapısını üretmektedir.

Keywords: