Abstract:

Bu yazı, edebî eserlerin yazıldıkları dönemlerde topluma bazı değerler aşılamak amacını güttükleri ve bu sebeple onların değerler açısından da incelenmesi gerektiği savından hareketle hazırlanmıştır. Bu savı destekleyen edebî eserler içinde, Kur'an-ı Kerim'deki Yusuf Suresi'nde "en güzel hikâye" olarak anlatılan Yusuf kıssasını işleyen mesneviler büyük bir yer tutmaktadır. Taşıdığı mesaj dolayısıyla Türk ve dünya edebiyatında önemli bir yer tutan bu kıssa, on beşinci yüzyılda yaşamış olan Akşemseddinzade Hamdullah Hamdi tarafından da Yusuf ve Zeliha adıyla mesnevi tarzında kaleme alınmıştır. Makalemizin konusunu da bu eser teşkil etmektedir. Makalede, önce edebî eserlerin değerler açısından önemi belirtilmiş, daha sonra Yusuf ve Zeliha kıssalarının genel tanıtımı yapılıp Hamdullah Hamdi'nin şahsiyeti ve eserinin özellikleri üzerinde durulmuştur. Ardından makalenin esas konusuna geçilerek, on beşinci yüzyıl Osmanlı aydını olan şairin sahip olduğu bilgi birikimi ve dünya görüşünün eserindeki yansımaları işlenmiş; şairin Yusuf ve Zeliha isimli 6278 beyitlik mesnevisinde Yusuf peygamberin hikâyesini anlatırken ortaya koyduğu, dönemin dinî, ahlaki ve sosyal değer ölçüleri tespit edilmeye çalışılmıştır.

Keywords: